Theo đề án, TP Hà Nội đặt mục tiêu đến năm 2030: 90% chất thải rắn xây dựng (CTRXD) phát sinh tại các đô thị được thu gom, xử lý đúng quy định. 60% CTRXD được tái sử dụng hoặc tái chế thành sản phẩm, vật liệu xây dựng bằng công nghệ phù hợp. 100% công trình xây dựng sử dụng vốn ngân sách phải sử dụng vật liệu tái chế từ CTRXD, thay thế vật liệu khai thác từ tài nguyên thiên nhiên; khuyến khích các công trình sử dụng vốn ngoài ngân sách áp dụng tương tự.
Thời gian thực hiện các mục tiêu này là từ năm 2025 đến năm 2030.
Bảy nhóm nhiệm vụ trọng tâm với kinh phí hơn 27 tỷ đồng
Để đạt được các mục tiêu trên, UBND TP yêu cầu triển khai 7 nhóm nhiệm vụ chủ yếu với tổng kinh phí dự kiến khoảng 27,2 tỷ đồng, bao gồm:
- Hoàn thiện cơ chế, chính sách và văn bản quy phạm pháp luật về quản lý CTRXD, nâng cao năng lực quản lý Nhà nước từ cấp TP đến cấp xã, phường, thị trấn.
- Xây dựng mô hình thu gom, vận chuyển và xử lý CTRXD phù hợp với điều kiện thực tế tại Hà Nội, nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý.
- Đầu tư hạ tầng thu gom, vận chuyển, xử lý CTRXD theo quy hoạch, nâng tổng công suất xử lý lên từ 4.180 đến 4.780 tấn/ngày, đáp ứng khối lượng CTRXD dự báo phát sinh đến năm 2030 khoảng 3.400 tấn/ngày.
- Tăng cường công tác quản lý, giám sát, gắn trách nhiệm với người đứng đầu các đơn vị, địa phương nếu để xảy ra tình trạng đổ chất thải, rác thải, phế thải xây dựng không đúng nơi quy định.
- Ứng dụng công nghệ tiên tiến trong thu gom, vận chuyển và xử lý CTRXD.
- Tuyên truyền, hướng dẫn, đào tạo nâng cao nhận thức cộng đồng về tái chế và bảo vệ môi trường.
- Hợp tác quốc tế trong lĩnh vực công nghệ và chính sách quản lý CTRXD.
Một trong những điểm nhấn của đề án là tăng cường giám sát trách nhiệm và xử lý nghiêm vi phạm, trong đó: giao trách nhiệm cho người đứng đầu địa phương, đơn vị nếu để xảy ra tình trạng đổ chất thải sai quy định; tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý các chủ đầu tư, chủ nguồn thải, đơn vị vận chuyển CTRXD vi phạm pháp luật
Đồng thời, yêu cầu bắt buộc tất cả phương tiện vận chuyển chất thải xây dựng lắp thiết bị định vị (GPS), kết nối với cơ quan quản lý địa phương để giám sát liên tục. Siết chặt quản lý đất trống, mặt bằng dự án chưa thi công, tránh biến thành nơi tập kết chất thải trái phép.
Thúc đẩy sử dụng vật liệu tái chế trong xây dựng
Đề án cũng đưa ra nhiều giải pháp nhằm khuyến khích tiêu thụ vật liệu tái chế từ CTRXD, cụ thể:
- Ưu tiên tái chế, tái sử dụng chất thải xây dựng ngay tại công trình hoặc khu vực dự án.
- Các dự án trồng cây xanh, làm thảm cỏ trong các công trình giao thông phải sử dụng đất hữu cơ bóc tách từ tầng canh tác, thay vì khai thác mới.
- Yêu cầu các chủ đầu tư đưa tiêu chí sử dụng vật liệu tái chế vào đấu thầu, đảm bảo tiêu chuẩn môi trường trong các gói thầu xây dựng.
Sở Nông nghiệp và Môi trường được giao làm cơ quan thường trực, có trách nhiệm đôn đốc, theo dõi và phối hợp cùng các sở, ngành và UBND cấp xã thực hiện các nội dung theo phân công trong đề án.
Việc ban hành và triển khai Quyết định số 2831/QĐ-UBND thể hiện nỗ lực mạnh mẽ của TP Hà Nội trong việc giải quyết bài toán nan giải về chất thải xây dựng, một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường đô thị, ảnh hưởng tới cảnh quan và đời sống người dân. TP Hà Nội không chỉ đặt mục tiêu cao về tỷ lệ thu gom, xử lý mà còn đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, sử dụng vật liệu tái chế - hướng đi phù hợp với xu thế phát triển bền vững, kinh tế tuần hoàn hiện nay.